|
Protezzjoni
Illum is-sitwazzjoni hi differenti
f’haga wahda importanti: il-kompetittivita`. Il-bierah ukoll ridna nikkompetu
mal-kumplament tad-dinja, izda kellna wkoll l-ghazla li noholqu strutturi li
bihom nipprotegu lill-ekonomija, Maltija biex waqt li konna qed nitghallmu kif
inkunu aktar efficenti fil-biedja, fis-sajd, fil-kostruzzjoni, fil-manifattura,
fil-catering, fis-servizzi u f’hafna oqsma ohra, ma hallejniex lill-haddiehor
jidhlilna f’pajjizna jekk mhux bhala turist. Hloqna regim ta` tariffi, kwoti,
dazji u licenzji li jaghmluha difficli biex prodotti barranin jidhlu f’Malta,
jekk mhux bhala materja prima jew bzonn.
Illum dan kollu qed jinbidel
b’mod mghaggel. Ir-regolamenti tal-kummerc fid-dinja qed jinbidlu u ahna zghar
wisq biex inwaqqfu dawn l-izviluppi. Ir-rizultat ta` dan kollu huwa li
l-ekonmija Maltija llum hi wahda mill-aktar ekonomiji miftuha ghal dak li jsir
fid-dinja. Jekk inharsu lejn il-figuri insibu li 92% ta` dak kollu li ghandna
bzonn f’pajjizna – energija, materja prima, prodotti ta` l-ikel, prodotti
tal-konsum, prodotti ghall-industrija u l-kummerc, prodotti u servizzi ohra –
huma kollha importati. L-ekonomija taghna mbaghad biex tfendi tesporta 89% ta`
dak kollu li tipproduci bhala prodotti u servizzi (turizmu, servizzi
finanzjarji, tbahhir, avjazzjoni, skambji kummercjali).
Il-Bidla
Dan
kollu jfisser illi ma nistghux ahna f’Malta noqghodu nharsu biss lejn dak li
jaqbel lilna internament. Ghadna sfortunatament f’pajjizna nahsbu li hemm gvern
li ghandu xi hadd warajh li lest biex jghamillu tajjeb jekk ma jkollux mezzi
bizzejjed biex ihallas il-kontijiet tieghu. Ghadna nahsbu li hemm industrija li
tista` taghbbilha kemm trid spejjez ghax xorta wahda tista` tibqa` tesporta u
tikkompeti. Ghadna nahsbu li t-turisti naghmlulhom x’naghmlulhom u nghollulhom
kemm ngholluhom il-prezzijiet, jibqghu jigu Malta ghax nahsbu li lilna jqisuna
helwin aktar minn haddiehor.
Din il-mentalita` fejn waslitna? Waslitna
biex Malta m’hix tindokra bizzejjed il-kompetittivita` taghha fis-swieq
internazzjonali. Fil-qasam tat-turizmu, per ezempju, li jiggenera ma` l-40%
tal-gid nazzjonali, Malta qed tbghati ferm biex tikkompeti. Inutli li noqghodu
nsemmu figuri kontra figuri. Il-fatt jibqa li meta ahna nqabblu l-istruttura
taghna ma` dik ta` pajjizi ohra kompetituri taghna, ahna nsibu li qed naqghu
lura u mhux naqdfu ‘l quddiem! L-istruttura ta` l-infieq go kull stabbiliment
fil-qasam tat-turizmu, illum qed tinqaleb u ssir dejjem aghar. Ghaliex
il-Corinthia Group qed jinvesti tant miljuni f’pajjizi godda u mhux qed jinvesti
wisq aktar f’Malta? Ir-risposta hija semplici – ghax jaqbel aktar tinvesti
f’pajjizi fejn in-nefqa ta` l-investiment originali u n-nefqa kurrenti ta`
stabbiliment huma anqas u jaghmlu aktar sens.
F’Malta llum trid tohrog
kapitali enormi, esagerati, b’paragun ma` dak li investitur jonfoq f’pajjizi
ohra. Imbaghad biex tiftah u tmexxi negozju f’pajjizna, is-sistema burokratika u
ta` indhil tkissrek. Meta mbaghad tibda` tiffunzjona, ghandek martirju regolari
ta` glied u argumenti ma` l-awtoritajiet u ma kull min imiss mieghek ghax
tirrenja l-mentalita` f’pajjizna li l-investitur qieghed hemm biex jerda. Din hi
mentalita` li qed teqridna. Vera li hawn il-ftit kapitalisti li jabbuzaw, imma
l-abbuziv mhux f’kull qasam jezisti? Li ma nistghux nifhmu izda huwa li dan
l-imbierek pajjiz taghna jrid mill-investitur, minn tmexxija manigerjali dejjem
aktar efficjenti u minn haddiema dejjem aktar produttivi.
Kompetittivita`
Din hi li tfisser kompetittivita`! Tfisser li
l-investitur trid thallilu l-entuzjazmu, l-flessibilita` u l-kapacita` li jaqla`
fuq l-investiment tieghu ritorn xieraq. Meta l-investitur ikollu ritorn xieraq,
huwa jkollu l-mezzi biex jixtri u jhaddem l-aqwa teknologija biex ikun dejjem
pass ‘il quddiem aktar mil-kompetituri tieghu. Ikun jista jibdel u jhaddem
sistemi ta` tmexxija dejjem aktar efficjenti. Ikun jista` jharreg u jincentiva
lill-impjegati tieghu biex jipproducu aktar u bi prezz orhos.
Kompettivita` ma jfissirx li wiehed jaqbad u jqaccat il-prezzijiet. Hekk
qed jigri fil-qasam tat-turizmu din is-sena wara decizjoni zbaltjata li titnehha
t-TOSS. Il-lukandiera qed iqacctu l-prezzijiet biex ikunu jistghu jimlew
il-lukandi skond il-prezzijiet li qed jaghtuhom l-operaturi tat-turizmu. Meta
l-prezz jitqaccat biex ikun jista jinbieghu, dak ma jfissirx li qed issolvi
l-problema tal-kompetittivita`! Ifisser biss li l-industrija qed tghabbi lilha
nnifisha b’aktar problemi.
Kompetittivita` tfisser illi negozjant ikun
irristruttura s-sistema tieghu b’tali mod li b’zieda fl-efficenzja u
fil-produttivita`, jkun kapaci jzomm il-prezzijiet li kellu jew li jzidhom
b’rata anqas milli qed jizdiedu l-prezzijiet tal-kompetituri tieghu.
Kompetittivita` tfisser li l-entrepreneur ikun ha tant vantagg mill-efficjenzi
li dahhal, li jkun jista jnaqqas il-prezzijiet u jzid
fil-profitti.
Turizmu
Meta entrepreneur inaqqas il-prezzijiet u ma
jzidx l-efficjenzi, jkun qed idahhal lilu nnifsu, l-intrapriza tieghu,
l-haddiema tieghu u l-fornituri tieghu go inkwiet kbir. L-istorja tal-Priceclub!
Facli tnaqqas il-prezzijiet. Trid tara izda bi prezzijiet anqas tibqax tfendi.
Meta industrija tkun sfurzata tqaccat il-prezzijiet minghajr ma zzid
l-efficjenzi, din tkun fil-fatt qed tizra z-zerriegha tar-ricessjoni. Dan hu li
qed jigri fit-turizmu din is-sena. Din hi l-problema kbira li ghandna f’Malta
llum. L-industrija tat-turizmu qed tqaccat il-prezzijiet minghajr ma zzid
l-efficjenzi. Mhux qed issir aktar kompetittiva. Hija biss kompetittivita`
ibbazata fuq efficjenza u produttivita` aktar li taghmel sens. Din hi
l-kompetittivita` li trebbahlek is-swieq u thallilek il-profitti biex tibqa`
tinvesti u tibqa` kompetittiv.
It-TOSS kienet iddahhlet biex filwaqt li
l-lukandiera qed jirristrutturaw, izidu l-efficjenzi, jkattru l-profitti u jkunu
jistghu jibqghu jikkompetu konsistentament fis-swieq internazzjonali. Jien ma
rajt xejn li jikkonvincini li dan qed isir tant li kien jiggustifika it-tnehhija
tat-TOSS. Il-problema fit-turizmu hija l-kompetittivita`. M’ahniex nirbhuha u
gew gwaj kbir. Sakemm tintrebah din il-battalja, l-industrija tat-turizmu trid
tkun mghejjuna b’xi mod. Ma jistax ikun li l-gvern jibqa jghabbilha t-taxxi u
l-pizijiet kollha li jsallbuha, fl-istess hin inehhilha s-sapport li kellha, u
l-pajjiz jibqa ma jaghmel xejn biex isolvi l-problemi li qed iwasslu biex
l-istrutturi finanzjarji ta` l-istabbilimenti fil-qasam tat-turizmu dejjem
sejrin lura.
Sal-lum dawn l-istrutturi inzammu ghaliex il-valur
tal-proprjeta` kien dejjem tiela` u dan il-gwadann kapitali kien qed jahbi
n-nuqqasijiet ta` l-infieq fl-operat tan-negozji. Is-settur tat-turizmu llum qed
jiffaccja r-realta`: l-istrutturi taghna mhumiex kompetittivi. Is-settur ma
jistax isolvi din il-problema wahdu. Inutli jinkitbu studji u rapporti. Jekk
mhux se nsibu mezz kif innehhu hafna drawwiet u sistemi li ddahhlu matul
iz-zmien u l-gvern jaqtaghha li ma jibqax jghabbi aktar pizijiet fuq dan
is-settur, nibqghu sejrin lura.
L-MTA
Ic-Chairman tal-Malta Tourism
Authority, l-MTA jaghmel sewwa hafna illi isir l-espert tal-kompetittivita`
fil-qasam li huwa responsabbli ghalih. Din hi bicca xoghol iebsa hafna.
Ic-Chairman tal-MTA irid ikun lest li mhux biss jidentifika xjentifikament
x’inhuma l-problemi, z-zoni, u l-istrutturi li qed itellfu z-zieda kontinwa
fil-kompetittivita` f’kull qasam li ghandu x’jaqsam mat-turizmu, izda jrid ikun
lest li jikkumbatti kontra hafna awtomatizmi li jezistu fis-settur imposti minn
ftehim kollettiv, kuntratti, sistemi ta` xiri u sistemi ta` promozzjoni li
qeghdin kontinwanment inaqqru l-abilta` ta` min imexxi li jdahhal teknologiji u
sistemi godda li jzommu l-investiment fuq livell gholi sew.
Ic-Chairman
tal-MTA irid ikun ukoll lest li jikkumbatti lis-settur pubbliku, inkluzi
l-awtoritajiet fiskali u monitarji, kif ukoll lill-fornituri importanti bhal ma
huma dawk ta` l-energija, ta` l-ilma, tas-servizzi marittimi, ta` l-amjent, ta`
l-avjazzjoni u tat-trasport biex dawn ma jibqghux jaghbbu pizijiet godda fuq
l-industrija tat-turizmu u jibdew minflok jaraw kif ser izidu l-incentivi.
Fl-istess waqt, ic-Chairman tal-MTA irid jimbotta lis-sistema pubblika centrali
u lokali, biex il-prodott turistiku Malti jibqa dejjem ta` l-oghla livell:
it-telqa, it-tkissir ta` toroq, it-tharbit tal-kampanja, it-telqa tal-postijiet
storici, ix-xtajtiet. taghnaIl-glieda tal-kompetittivita` fis-settur tat-turizmu
hi kbira mmens. Ghajb jekk nitilfughha.
Industrija
Dawn l-argumenti
jghoddu wkoll ghall-industrija. Ic-Chairman il-gdid li se jmexxi l-istituzzjoni
l-gdida li ser tghaqqad l-MDC, il-METCO u l-IPSE, irid ikun bniedem ta` kuragg
li lest biex jitkellem mal-gvern, ma` l-awtoritajiet kollha, mal-banek u
mat-Trade Unions b’sahha. Mhux post ta` min hu ghajjien. Il-battalja
ghall-kompetittivita` fl-industrija hija kbira hafna. L-industrija
tal-manifattura ghandha problemi kbar. Ir-restructoring mhux qed tahdem
bizzejjed u l-pajjiz ser jiffacja gwaj serju jekk il-problemi li ghandna ma
nirbhuhomx.
Servizzi
Dan kollu jghodd ukoll ghas-settur tas-servizzi.
Ghad ghandna wisq inefficjenzi u pretenzjonijiet zejda li qed joholqu
sitwazzjoni fejn il-prezzijiet li l-konsumaturi, kemm il-house-holds kif ukoll
is-setturi kummercjali u industrijali, qed ihallsu huma gholjin wisq. L-ufficju
ta` l-istatistika ppublika analizi ta` kif il-prezzijiet taghna jikkomparaw ma`
ta` pajjizi ohra. Dan l-istudju juri bic-car li ghandna problemi serji. Inutli
dak li jkun jahseb li la dejjem hekk hadem, jista jibqa jahdem hekk ghal dejjem.
Illum biex tikkompeti fil-qasam tas-servizzi, trasport, negozju, bejgh,
distribuzzjoni, importazzjoni u servizzi ingenerali, trid kontinwament tkun
aktar efficjenti.
F’dan is-settur ghad ghandna wisq drawwiet u
ingranaggi li qed nbaghtu biex nibdluhom. Huma l-konsegwenza ghaliex tant
negozji f’dawn l-oqsma qed isibuha tant bi tqila biex ifendu f’suq li qed
jickien. Ghax hawn ukoll, hemm wisq nies li jahsbu li d-domanda se tibqa dejjem
tikber. Ma jifhmux li jekk id-domanda ghat-turizmu u ghall-esportazzjoni ma
tikbirx, id-domanda ghas-servizzi taghhom lanqas ma tikber. Ghalhekk
l-efficjenzi jridu jizdiedu fl-oqsma kollha ghax l-ekonomija Maltija
katina.
Is-Settur Pubbliku
Is-Settur Pubbliku jibqa l-ikbar qasam
f’Malta. Aktar minn 40% ta` dak kollu li jaqla l-pajjiz, il-GDP, jittiekel
mill-Gvern. Bil-fors ghalhekk li l-Gvern irid iktar efficjenza fit-thaddim ta`
l-infieq pubbliku u fis-servizzi li jaghti lill-industrija u l-kummerc. Il-Gvern
ukoll irid ikun aktar kompetittiv. Meta l-Gvern ma jkunx efficjenti, l-piz
tieghu isallabna wkoll. Ma jiswa xejn li l-privat jirristruttura jekk tal-Gvern
jibqghu ggranfati mas-sistemi tal-bierah.
Dejn Nazzjonjali
X’jigri
meta l-battalja tal-kompetittivita` ma nirbhuwiex? Ma jaghlqux il-kontijiet
tas-settur privat u ma jaghlqux il-kontijiet tal-Gvern. Jiddejjen aktar
il-privat u jiddejjen aktar il-Gvern. Il-buzzieqa kbira ta` dejn li ghandu
pajjizna llum gej mill-fatt li m’ahniex insolvu l-problemi kbar li ghandna biex
inkunu dejjem aktar kompetittivi. Dejjem nahsbu li hi problema ta haddiehor:
tal-Gvern, tas-sidien, ta` min imexxi, tal-haddiema. Kulhadd iwahhal
f’haddiehor. Il-problema hi taghna lkoll. Jekk dan is-salib m’ahniex ser
nerfghuh, ser inkomplu nitmermru.
Jekk nirbhu l-battalja
tal-kompetittivita`, ilkoll inkantaw
Vittorja!
|
