Il-GRTU tifrah l-Partit Laburista ghar-rebha konvincenti li ghamlu l-Kandidati ppezentati mil-Partit

Bhala l-organizazzjoni Nazzjonali tas-sidien tan-negozji li hi organizzata wkoll fil-lokalitajiet, f’isem l-eluf ta’ negozji u Self Employed li joperaw fil-lokalitajiet Maltin u Ghawdxin, il-GRTU qed tipproponi li fl-inqas zmien possibli jkun miftiehem Pjan ta’ Azzjoni biex jingieb aktar xoghol lejn il-lokalitajiet.

Il-GRTU tifrah l-Partit Laburista ghar-rebha konvincenti li ghamlu l-Kandidati ppezentati mil-Partit Laburista fl-elezzjonijiet Lokali tal-10 ta’ Marzu.

Il-GRTU tifrah b’mod partikolari lis-Sindki l-godda u l-Kunsillieri kollha eletti.

Bhala l-organizazzjoni Nazzjonali tas-sidien tan-negozji li hi organizzata wkoll fil-lokalitajiet, f’isem l-eluf ta’ negozji u Self Employed li joperaw fil-lokalitajiet Maltin u Ghawdxin, il-GRTU qed tipproponi li fl-inqas zmien possibli jkun miftiehem Pjan ta’ Azzjoni biex jingieb aktar xoghol lejn il-lokalitajiet.

Il-pjan ta’ Azzjoni li qed tipproponi l-GRTU jinkludi:

• Egevolazzjonijiet fiskali lil min ihaddem biex jiehu backoffice work fil-lokalitajiet. Dan biex ihajjar lil min irid joffri opportunitajiet ta’ xoghol godda specjalment lil dawk li jippreferu ma joqodux jivjaggaw ta’ kuljum lejn ic-centri ewlenin tax-xoghol. Il-GRTU tistenna li l-Gvern u l-korpi statali jaghtu huma l-ewwel ezempju billi jibdew jittrasferixxu backoffice work bejn il-loklitajiet. Dan ikun ta’ vantagg kbir b’mod partikolari ghan-nisa li jrabbu t-tfal ghax b’hekk ikunu jistghu jiddedikaw aktar mill-hin disponibbli li jkollhom ghax-xoghol bil-qliegh.
• Il-GRTU wkoll tistenna egevolazzjonijiet fiskali u kundizzjonijiet adatti mill-MEPA biex l-izviluppaturi jithajru jinvestu f’bini ta’ ufficini u postijiet godda ta’ rikrejazzjoni adatti biex jservu lill-komunita u t-turisti li jkunu mhajra izuru l-lokalitajiet. Il-GRTU wkoll qed tistenna li l-Malta Tourism Authority (MTA) taghti kaz bis-serjeta tal-potenzjal kbir tal-lokalitajiet bhala attrazzjonijiet turistici billi tivvota aktar flus biex il-lokalitajiet jigbdu lejhom aktar turisti.
• Il-GRTU qed tistenna ukoll illi bhal ma rnexxielha iggib kundizzjonijiet fiskali tajbin ghal dawk li jzommu l-istudenti barranin ( Host Families) fi djarhom, issa l-Gvern jaccetta l-proposti tal-GRTU biex jinghataw vantaggi wkoll lil min ghandu djar vojta u djar kbar li dawn jifthuhom ghall-akkomodazzjoni tat-Turisti li jippreferu jkunu alloggjati fid-djar fil-lokalita. Irid isir sforz kemm mill-MEPA kemm mill-MTA u aktar u aktar mill-Awtoritajiet fiskali biex din l-attivita ekonomika tinbena u tirnexxi.
• Il-GRTU ukoll tistenna illi l-MEPA u l-Kunsilli Lokali jaghmlu l-isforzi taghhom kollha biex fic-centri tal-ibliet u l-irhula taghna jkun aktar possibli li jinfethu kafitteriji u postijiet ohra li jigbdu lejhom it-turisti.
• Il-GRTU qed toffri support shieh biex ikunu stabbiliti walking tours u servizzi ta’ gwidi biex il-lokalita jinfethu dejjem aktar ghat-turisti.

Il-GRTU lesta biex tahdem spalla ma spalla mall-Kunsilli Lokali kollha li jixtiequ jaraw il-pjan tal- GRTU jirnexxi.

Petizzjoni tal-GRTU lil Prim Ministru:

Fil-laqgha li l-GRTU kellha mal-Prim Ministru din il-gimgha, id-Direttur Generali Vincent Farrugia ipprezenta formalment, f’isem il-Kunsill Ezekuttiv tal-GRTU, talba lil Kabinet tal-Ministri sabiex fl-iqsar zmien possibbli jinghata dritt tal-Appell xieraq fuq id-decizjonijiet tat-Tribunal ghal talbiet tal-Konsumaturi.

Fil-laqgha li l-GRTU kellha mal-Prim Ministru din il-gimgha, id-Direttur Generali Vincent Farrugia ipprezenta formalment, f’isem il-Kunsill Ezekuttiv tal-GRTU, talba lil Kabinet tal-Ministri sabiex fl-iqsar zmien possibbli jinghata dritt tal-Appell xieraq fuq id-decizjonijiet tat-Tribunal ghal talbiet tal-Konsumaturi.

Il-GRTU sa mit-twaqqif ta’ dan it-Tribunal, oggezzjonat ghal fatt li l-appell mid-decizjonijiet ta’ dan it-Tribunal kien tant limitat li ma kien jiswa’ ghal xejn. L-uniku appell huwa fuq punt wiehed: f’kaz illi parti f’kawza quddiem it-Tribunal ma tkunx inghatat smiegh xieraq. Ghalkemm dan huwa principju ta’ gustizzja naturali importanti, m’huwiex il-bazi tal-ilmenti tal-kummercjanti u l-Avukati kollha li jidhru quddiem dan it-Tribunal.

Il-process kif inhu llum hu ghal kollox diskriminanti kontra l-kummercjant. Il-kummercjant li dwaru jkun hemm ilment qed ikun, fejn hu possibbli, instigat mill-GRTU li tirrapprezentah biex, aktar iva milli le, jaccetta d-decizjoni tad-Direttur ghall-Affarijiet tal-Konsumatur u jevita li jitla’ quddiem it-Tribunal. Dan ifisser illi fil-bicca l-kbira tal-kazijiet ma jkunx hemm htiega li jitilghu quddiem it-Tribunal. Dawk li jispiccaw jidhru quddiem it-Tribunal huma l-kazijiet fejn il-konsumatur, ghax ma tiswielu xejn, jibqa’ jinsisti li jidher, jew ghax il-kummercjant, u dan hu fil-bicca l-kbira tal-kazi, jhoss li mhux biss il-konsumatur ma ghandux ragun imma tkun nefqa kbira wisq ghalih jekk tittiehed decizjoni kontrih.

L-istatistika izda turi li l-Kummercjant li jersaq quddiem dan it-Tribunal ftit li xejn ghandu cans li jirbah ikun x’ikun il-kaz li jressaq.

Il-GRTU analizzat hafna kazijiet u m’ghandhiex dubbju li l-kummercjanti qed ikunu iffacjati b’decizjonijiet hziena kemm fuq fatti kif ukoll fuq punti ta’ ligi. Dan, issostni l-GRTU, qed isir ghax m’hemmx ir-rimedju gust tal-Appell. Ghalhekk li l-GRTU qed titlob li gustizzja mhiex issir u biex il-gustizzja ssir sewwa d-decizjonijiet tat-Tribunal ghandhom ikunu suggetti ghall-appell wiesgha u xieraq bhad-dritt ta’ Appell li jezisti minn decizjonijiet minn Tribunali amministrattivi ohra stabbiliti bil-Ligi.

Il-Kunsill tal-GRTU, illum iltaqa’ mall-Ministru Austin Gatt

Il-Kunsill tal-GRTU – Kamra Maltija ghan-Negozji Zghar u Medji, illum iltaqa’ mall-Ministru Austin Gatt, Ministru tal-Investiment, Industrija u t-Teknologija tal-Informatika bhala bidu tal-process mniedi mill-Ministru Gatt ta’konsultazzjoni mal-Korpi Kostitwiti ewlenin dwar il-progett ta’ Smart City

Il-Kunsill tal-GRTU – Kamra Maltija ghan-Negozji Zghar u Medji, illum iltaqa’ mall-Ministru Austin Gatt, Ministru tal-Investiment, Industrija u t-Teknologija tal-Informatika bhala bidu tal-process mniedi mill-Ministru Gatt ta’konsultazzjoni mal-Korpi Kostitwiti ewlenin dwar il-progett ta’ Smart City

Il-GRTU ilha sa mill-bidu nett f’konsultazzjoni kontinwa mal-Ministeru ta’ l-Investiment, Industrija u t-Teknologija ta’ l-Informazzjoni u fil-laqgha tal-lum il-Ministru ta dettalji ta’ kif ser ikunu imqassam il-progett b’75% ghall-skop kummercjali immirat biex jiggenera l-mpjiegi u 25% ghall-skop residenzjali kif wkoll il-linkages li dan il-progett kbir u uniku ghall-Malta ser ikollu mas-settur kummercjali Malti.

Il-President tal-GRTU Paul Abela u d-Direttur Generali tal-GRTU Vince Farrugia spjegaw dak li l-GRTU qed taghmel u behsiebha taghmel biex l-imsiehba tal-GRTU ikunu nfurmati bl-izviluppi fit-twettiq ta’ dan il-progett. Dan biex is-sidien tan-negozji Maltin ikunu kontinwament f’posizzjoni li jahtfu kull opportunita u jippreparaw ruhhom biex jintegraw mas-sistemi godda ntrodotti f’Malta permezz ta’ Smart City.

Il-GRTU tara dan il-progett bhala ndikatur ewlieni ta’ fejn irid imexxi pajjizna biex f’dinja dejjem aktar ibbazata fuq it-teknologija tal-informatika u f’dinja fejn il-kostruzzjoni u l-izvilupp industrijali qieghed dejjem jaddotta processi favur l-ambjent, pajjizna jkun rikonoxxut u apprezzat bhala pajjiz evolut.

Malta b’dan il-progett mhux biss ser tirkeb fuq investiment immirat lejn il-futur imma ser tigbed lejha turizmu ta’ natura gdida. Il-GRTU ser tibqa f’kuntatt kontinwu mal-izviluppaturi tal-progett Smart City biex tizgura li l-kummercjant Malti jkun lest ghall- opportunitajiet godda li ser jinfirxu fis-snin li gejjin fuq l-istimolu ta’ Smart City.

Il-Ministru Austin Gatt esprima s-sodisfazzjon tieghu ghall-interess u s-support tal-GRTU u wieghed li jghaddi dan il-messagg lil operaturi ta’ Smart City. Huwa sahaq fuq il-vizjoni tieghu li jara grupp gdid ta’ intraprendituri zghar u medji Maltin fil-qasam ta’ l-ICT.

Kulhadd jindahal

L-iktar haga li hafna Maltin bravi ghaliha hi li jindahlu, qishom esperti, fejn ma jifmhux. Haga li turtani meta nisma min suppost jifhem iparla bl-addocc hi meta nisma kummenti dwar l-gholi tal-prezzijiet. L-gholi tal-prezzijiet kulhadd ihosshom, izda mhux kulhadd kapaci jifhem x’jikkawza z-zieda fil-prezzijiet, u mhux kullhadd jifhem fejn u kif joghlew l-prezzijiet. Aktar u aktar ftit ferm jifmu kif titkejjel l-gholi tal-hajja. L-anqas li ghandna izda hu min hu kapaci jiddentifika l-kawzi u jissugerixxi s-soluzzjonijiet. Ghax kif ghedt, min iparla bl-addocc ghandna hafna.

L-iktar haga li hafna Maltin bravi ghaliha hi li jindahlu, qishom esperti, fejn ma jifmhux. Haga li turtani meta nisma min suppost jifhem iparla bl-addocc hi meta nisma kummenti dwar l-gholi tal-prezzijiet. L-gholi tal-prezzijiet kulhadd ihosshom, izda mhux kulhadd kapaci jifhem x’jikkawza z-zieda fil-prezzijiet, u mhux kullhadd jifhem fejn u kif joghlew l-prezzijiet. Aktar u aktar ftit ferm jifmu kif titkejjel l-gholi tal-hajja. L-anqas li ghandna izda hu min hu kapaci jiddentifika l-kawzi u jissugerixxi s-soluzzjonijiet. Ghax kif ghedt, min iparla bl-addocc ghandna hafna.

Kien hemm zmien, u dan mhux il-boghod hafna, meta l-inflazzjoni f’Malta kienet ikkontrollata ghall-kollox. Kellna Gvern li kien jikkmanda t-telephones, l-elettriku, l-ilma, il-portijiet, l-ajruport, il-banek kummercjali, u kull servizz iehor pubbliku u ma dan kien zied il-Bulk Buying tal-prodotti l-aktar importanti ghall-hajja ta’ kuljum tal-konsumaturi. Biex jizgura li tal-hwienet u l-importaturi l-ohra li ma jaqghux taht il-Bulk Buying ikunu taht regim shih ta’ kontrolli, holoq l-ghassiesa tax-xerrejja. Dawn l-ghassiesa tax-xerrejja kienu jduru lis-sidien tal-hwienet b’hafna pulikarja u s-sidien tal-hwienet u l-kummercjanti kienu saru l-ghedewwa tal-poplu.

Kien zmien iehor. Kien zmien meta l-pajjizi li kienu qed jizviluppaw u fosthom Malta kienu jahsbu li l-inflazzjoni tikkontrolla billi tahtaf l-ekonomija f’idejk u lis-settur kummercjali thallilu spazju mill-inqas. Din hi sistema li ma setgha qatt li tibqa mgebbda ghall-hafna snin. Il-pajjizi kommunisti gebbduha ghall-kwazi tmenin sena. Fil-pajjizi ohra fejn tezisti l-ghazla demokratika, l-pajjizi li haddmu sistemi bhall dawn spiccaw ittajru l-Gvernijiet li haddmuhom u jaghmlu tibdil radikali fl-istrutturi ekonomici taghhom.

Hekk ghamlet Malta. Bdiet bil-moghod il-moghod tibbellarizza ddahhal l-kuncett tal-privatitazzjoni u tibni ekonomija bbazata fuq l-kuncett tal-kompetizzjoni. Iva, Malta ddecidiet li thaddem ekonomija liberali. Inutli llum ikun hawn min iwerzaq u johlom bil-kontrolli u b’xi sistema ta’ ghassiesa tal-konsumaturi. Min ivvota ghall-dak li ghandna illum u ivvota wkoll biex Malta illum msiehba kburija ta’ l-Unjoni Ewropeja ikun inutli li jhares lura u jipprova jaqbad xi bicca ghodda tal-bierah u jitlob lill-Gvern li jerga jhaddimha illum. Sfortunatament hawn hafna li ghad ghandhom dan it-tahwid mentali.

Illum Gvern ghaqli jhares lejn il-kawza taz-zieda fil-prezzijiet u jipprova jirrimedja b’sistema ta’ egevolazzjonijiet fiskali u bi strutturi ta’ regolaturi pubblici biex minn banda jidderiegi l-ekonomija lejn l-inizjattiva privata u lejn l-kompetizzjoni billi jkun ippremjat il-best practice u kkastigat l-bad practice. Mil-banda l-ohra sistema tinbena sistema ta’ regolaturi pubblici li jghassu biex l-ebda negozju ma jkun dominanti u juza s-sahha tad-dominanza tieghu fis-suq jew tal-monopolju tieghu, biex jimponi prezzijiet u kundizzjonijiet kif jaqbel lilu. L-iktar importanti fost dawn ir-regolaturi huwa l-ufficju tal-Kompetizzjoni Gusta. Din f’Malta ghadna qisna ma nistghux nifmuha. Infatti minn flok li dan l-ufficju hu b’sahhtu u jigbed lejh stima kbira, hu ufficju fjakk bla kap u bla sinsla. Ghalhekk f’Malta ghandna dan it-tahwid kollu. Dan hu l-ufficju li ha post ir-regim ta’ Price Controls li kellna dari. Ghax il-Price Controls indifnu mall-biddla tal-ekonomija meta bdilna mis-sistema l-antika ghas-sistema liberali tal-lum. Il-Price Controls gralhom bhall hajt ta’ Berlin. Waqghu. Inutli illum ikun ghawn min iwerzaq u johlom li jrid jgibhom lura. Din donnhom ghad baqa’ hafna li ma jifmuhiex.

Barra l-Ufficcju tal-Kummerc Gust li jasses il-kompetizzjoni, hemm regolaturi pubblici ohra fosthom l-Maritime Authority li tasses il-funzjonament gust ta’ kull min ghandu x’jaqsam mal-portijiet, l-MFSA li tasses li l-banek, l-insurances u l-istuzzjonijiet finanzjarji l-ohra ma jisolhuniex. L-MCA li tghasses li tal-mobile phones u tas-servizzi tat-telefon ma jistaghnewx minn fuq darna. Hemm ir-regolaturi pubblici li jghassu s-servizzi tas-sahha u farmatewci. Hemm ir-regolaturi li jghassu s-servizzi ta’ l-energija. U regolaturi pubblici ohra li xogholhom hu li jaghmlu supervizjoni b’mod inteligenti u jistudjaw kontinwament dak li jsir fis-suq biex jizguraw li mhux l-istrutturi jghollu l-ispejjez lill-kullhadd tant li bil-fors umbghad kull min ibigh servizz jew prodott ikollu jiccargja lill-konsumaturi prezzijiet dejjem oghla. L-inflazzjoni li ghandna fil-pajjiz hi inflazzjoni imbuttatha miz-zieda fl-ispejjez mhux inflazzjoni kkawzata minn pressjoni ta’ domanda qawwija ghall-prodotti u s-servizzi. Din tghodd ghall-bicca l-kbira tal-kazi, jekk ir-regolaturi jaghmlu xogholhom sewwa suppost li hadd ma jabbuza u l-inflazzjoni tinzamm taht kontroll. Anka fejn hemm prodotti sensittivi. U bla htiega ta sistema mmuffata bhall dik tal-Price Controls.

Ghax facli per ezempju l-Enemalta tghid ghola z-zejt minn barra. Mela capcap surcharge. Il-Maltacom jew il-banek kummercjali jghidu irridu nghollu l-profitti ghax is-shareholders iridu qliegh akbar mela capcap tariffi godda, gholli l-imghaxx fuq is-self. Facli jekk ghandek x’taqsam mal-Port il-Kbir jew mal-Freeport tghid ghabbi iktar spejjez fuq kull container tal-merca li jidhol Malta. Zied l-ispejjez min hawn, zied l-ispejjez minn hemm. Ghamel li l-pagi jgholew awtomatikament b’ligi, gholli l-kontribuzzjonijiet socjali, imponi kundizzjonijiet godda ta’ health & safety u kull tip ta’ direttiva li joholmu biha fi Brussels. Itfa’ kollox fuq dahar il-kummercjant u fuq is-sid ta’ l-intrapriza. Imbaghad jekk joghlew il-prezzijiet ghax dak li jkun jaghmel sforz biex jaqla l-qliegh gust tieghu, itfalghu l-price control, ibghatlu purcissjoni ta’ nies dehlin fin-negozju tieghu jiccekjawlu din jew jiccekjawlu dik, u oqghod gennen lill- tal-hwienet biex talli kieku qeghed issib tarf ta’ l-gholi tal-hajja. Jinsa’ min jiraguna hekk, li is-sid tal-hanut jew is-service provider huwa biss l-ahhar fil-katina tad-distribuzzjoni u l-inqas wiehed li jista’ jilghab bil-prezzijiet. Illum dan ta’ l-ahhar iqaccat il-prezzijiet jipprova biex jibqa’ jikkompeti. Anke min jistudja sewwa c-cifri ta’ l-RPI jaf li l-gholi tal-prezzijiet f’Malta mhumiex ikkawzati mis-sidien tal-hwienet, ir-raguni tinstghab banda ohra u s-soluzzjonijiet jezistu, u min hu bhali xebgha jghidhom u jirrepetijhom.

Il-kawza ta’ l-gholi tal-prezzjiet inutli tfittixa ghand tal-hanut. Il-kawza qeghda banda ohra. Dan kollu kull min studja naqra ekonomija jafha. Ma jafuhiex biss dawk li jmorru fuq ir-radju u fuq it-televizjoni jparlaw favur l-price controls u s-sistemi li fil-passat setghu servew imma li illum zgur li joholqulna hafna gwajj.

Inutli nharsu lejn l-bierah. Il-bierah spicca. Illum ghandna realta’ gdida, u mhix realta’ difficli. Hi manigabbli. Trid biss naqra kapacita’ u hafna rieda tajba. M’hemmx bzonn ta’ l-idjologijji.

GlobalCapital appointed “Preferred Financial Services Partnership” of GRTU

The GRTU – Malta Chamber of Small and Medium Enterprises and GlobalCapital p.l.c. have today announced the launch of a special agreement whereby GlobalCapital p.l.c. has been appointed as Preferred Financial Services Partner to GRTU and its members. Through this agreement, GlobalCapital p.l.c. will be supporting GRTU through various initiatives and activities it holds for its members throughout the year aimed at providing information about topics of interest to the retailers.

The GRTU – Malta Chamber of Small and Medium Enterprises and GlobalCapital p.l.c. have today announced the launch of a special agreement whereby GlobalCapital p.l.c. has been appointed as Preferred Financial Services Partner to GRTU and its members. Through this agreement, GlobalCapital p.l.c. will be supporting GRTU through various initiatives and activities it holds for its members throughout the year aimed at providing information about topics of interest to the retailers.

The agreement covers all the areas of service provided by the various subsidiaries of GlobalCapital p.l.c. and other services which the company is planning to launch shortly.

Commenting about this agreement, Vincent Farrugia GRTU Director General, said “this is an excellent agreement as it extends the professional services of a market leader like GlobalCapital to GRTU members at favourable rates and provides members with an opportunity to have specifically designed financial products to meet their particular needs, as identified by GRTU. Furthermore GRTU members will be offered the opportunity, through a new service that will be offered from GRTU Headquarters in Republic Street Valletta, to learn more about the investment opportunities offered by GlobalCapital. GRTU as an organization, will benefit from the financial arrangement reached with GlobalCapital to further extend the services and representations GRTU offers to the business community.” Mr. Farrugia stated that this agreement signifies a breakthrough for GRTU, as previously GRTU steered away from similar agreements. The new agreement however provides GRTU with an enhancement of its capabilities without in any way restricting the freedom of action GRTU has so jealously maintained since its inception.

Nicholas Portelli, CEO – GlobalCapital p.l.c., thanked GRTU for showing interest in GlobalCapital as its preferred financial services partner. “We are indeed pleased to associate our name with a leading organization in Malta who over the years have made such significant contribution to the local business community. This agreement also confirms that GlobalCapital p.l.c. has now established itself as one of the leading Maltese brands in financial services. The Company today operates in the fields of Investments, Insurance and Property and we plan to offer our knowledge and experience to the members of GRTU and ensure they get the best quality service possible.”

In the near future, GlobalCapital p.l.c. will also be holding regular meetings with specialized sections of the GRTU membership base to be able to customise products specifically for their needs. “Our technical and product development teams will be available to the members of GRTU to listen and understand their specific needs. We are known for anticipating and quickly reacting to market changes and we want to give the same level of service and efficiency to the GRTU members. These people are in business just like us and they want and demand effective solutions rapidly and with the least possible cost.”

Amongst the various initiatives planned for 2007, GlobalCapital p.l.c. and GRTU will be holding a serious of educational seminars about topics of current relevance within the financial services world and the implications on the retailers. All GRTU members will be given access to a freephone number and all enquiries will be directed to a specific team of advisors in the various fields of in which GlobalCapital p.l.c. operates.

GlobalCapital Financial Management Ltd, GlobalCapital Fund Advisors Ltd and GlobalCapital Insurance Brokers Ltd are licensed y the Malta Financial Services Authority (MFSA). GlobalCapital Life Insurance Ltd is authorised to transact Long Term insurance business and is regulated by the MFSA. GlobalCapital Health Insurance Agency Ltd is authorised to act as an Insurance Agent and is regulated by the MFSA. Registered Address: 120, The Strand Gzira GZR1027.

Media Contacts:

GlobalCapital p.l.c.
Malcolm Briffa
Email:
Tel: 21 342 342

GRTU
Vincent Farrugia
Email:
Tel: 21 230 459
Mob: 79497424

Nibzghu ghax-xoghol

Il-Kummissjoni Ewropea harget Green Paper fejn wara snin ta’ diskussjonijiet bejn l-imsiehba socjali fl-ahhar qed tindika ‘l fejn trid timxi f’dak li jirrigwardja l-ligijiet li jirregolaw ix-xoghol.

Il-Kummissjoni Ewropea harget Green Paper fejn wara snin ta’ diskussjonijiet bejn l-imsiehba socjali fl-ahhar qed tindika ‘l fejn trid timxi f’dak li jirrigwardja l-ligijiet li jirregolaw ix-xoghol.

L-Ewropa maghquda llum maqbuda f’morsa. U qed tbati biex tohrog minnha. Ir-raguni hi, li din l-Ewropa, li tal-Labour f’Malta li kien ghalihom bqajna barra minnha, hi Ewropa Socjalista. Socjalista fis-sens li l-intrapriza u min ihaddem hu dejjem ghat-telgha. Jekk tifli d-dokumenti kollha li tohrog il-Commission, jew id-dokumenti li jkunu diskussi fil-Parlament u dak kollu li jersaq fil-Kumitat Ewropew Socjali u Ekonomiku (ECOSOC), issib li hu aktar immirat biex jipprotegi lil haddiema u biex jipprotegi l-industrija stabbilita fejn il-ftehim kollettiv jiddomina u s-servizzi socjali u s-servizzi statali u municipali li jinghataw b’xejn, aktar milli politika favur l-intraprizi u favur l-investiment li johloq ix-xoghol.

Insibu, kwazi kullimkien, bhal ma nsibu f’Malta, id-Dipartiment tax-Xoghol, id-Direttur tax-Xoghol. L-enfazi fuq il-kelma Xoghol. Imma fil-verita l-kelma xoghol saret tfisser haddiem, anzi protezzjoni tal-haddiem. Id-Direttur tax-Xoghol hu veru direttur responsabbli mix-xoghol? Kieku hekk hu l-akbar protettur tal-intrapriza ghax l-intrapriza tohloq ix-xoghol. Imma fil-verita dan hu Direttur, u mieghu d-Dipartiment kollu, li xoghlu hu li jipprotegi l-haddiem u l-kundizzjonijiet tax-xoghol tal-haddiema. Ghad irrid nara l-inspectors tal-Labour Office imorru jaraw kif jghinu lil min irid johloq ix-xoghol u mhux biex jaraw jekk hemmx sidien li mhux jimxu mal-punt u l-virgola tal-ligi tax-xoghol. Jigifieri l-Kummissjoni Ewropea u l-Gvern Malti ghandhom bias irrispettivament minn dak kollu li jghidu u jaghmlu. U dan il-bias zgur mhux favur is-sid tal-intrapriza. Minhiex nghaddi gudizzju, qed nghid stat ta’ fatt.

Imbaghad nitkellmu fuq l-Agenda tal-Lisbona. Jigifieri x’irid isir biex tikber il-produzzjoni, jizdiedu l-postijiet tax-xoghol, joghla l-valur mizjud, settur b’settur, u pajjiz imsieheb b’pajjiz imsieheb, u kif il-haddiema jzidu l-kapacita taghhom bis-sahha ta’ aktar tahrig, aktar teknologija u aktar flessibilita. L-istrategija tfasslet meta l-Ewropa stenbhet ghall-fatt li b’paragun mar-regjuni ekonomici l-ohra fid-dinja – l-Amerika, l-Asja, l-Awstralja, New Zealand, ic-Cina u l-Indja – l-Ewropa kienet qed taqa’ lura, u filwaqt li t-tkattir ekonomiku fir-regjuni l-ohra hu persistentament akbar, u meta jaqa’ lura malajr jerga’ jirpilja, fl-Ewropa r-rata ta’ tkattir ekonomiku dejjem titbaxxa jew tisparixxi. Meta r-rata ta’ tkattir ekonomiku tkun negattiva, l-Ewropa tbati dejjem aktar biex tirpilja.

L-analisti ekonomici kollha jaqblu li r-raguni ewlenija hi li l-pajjizi tal-Ewropa huma aktar rigidi u huma l-aktar li huma mghobbija b’nuqqas serju ta’ flessibilita’ fis-suq tax-xoghol. Hadd ma jrid ikisser il-mudell socjali ewropew fejn il-protezzjoni tal-haddiem u s-sigurezza socjali huma prijorita, imma zgur ma tistax l-Ewropa timmira lejn l-istrategija ta’ Lisbona li trid twassalna biex sa ghaxar snin ohra inkunu l-aktar regjun avvanzat ekonomikament fid-dinja, meta fl-istess waqt ma jibdlux b’mod realistiku l-ankri u s-sarimi li zammewhom lura bhala regjun. Malta tghodd mal-ohrajn. Malta mhux naqset l-ixkiel lil intrapriza imma zdiedet b’burokrazija dejjem akbar u aktar imponenti fuq l-intrapriza. Malta mhux hfiefet biex nigru aktar imma tqalna hafna aktar biex issa hafna sidien qed jippreferu jtuha ghall-ispekulazzjoni tal-proprjeta milli jidhlu ghall-intraprizi li jhaddmu hafna nies. Ghalhekk ahna bhala GRTU instigajna rapport ekonomiku li wasal biex isaqsi l-mistoqsija: minn fejn ser jigi t-tkattir ekonomiku li jrid isostnina fi snin li gejjin u li jtina l-istandard u kwalita ta’ hajja li irridu ahna bhala Maltin Ewropej.

Ghax facli nghidu rridu nibdlu. Aktar u aktar meta nghidu li rridu nibdlu l-ligijiet tax-xoghol biex insiru aktar flissibli. X’flessibilita? Fejn? U jekk ahna kull fejn nippruvaw indahhlu l-flessibilita qiesna qed insemmu l-antikrist, kif ser naslu?

L-istudju taghna wera li s-setturi fejn hemm flessibilita, u dawn mhux b’kumbinazzjoni imma huma dawk fejn it-trade unions tal-haddiema ghandhom lanqas sahha u fejn id-Direttur tax-Xoghol lanqas li jindahal, huma dawk li l-aktar li qed jispandu. Huma l-aktar li qed joholqu impjiegi. Huma l-aktar kompettitivi. Huma dawk li jaghtu l-ahjar kumpens lil haddiema. U fuq kollox huma dawk li fejn il-valur mizjud ekonomiku, kemm bhala settur kif ukoll b’relazzjoni ma’ dak li jithallas lil haddiema, hu l-oghla.

L-industrija fejn ir-rigidita tirrenja qed titlef l-impjiegi, l-istabilimenti qed jaghlqu u l-kontribuzzjoni tas-settur lejn il-Prodott Gross Domestiku qed jaqa’. Harsu x’inhu jigri fil-fabbriki u fil-lukandi.

Issa qed niddiskutu din il-Green Paper tal-Unjoni Ewropea: Nimmodernizzaw il-Ligijiet tax-Xoghol biex nilqghu ahjar l-Isfidi tas-Seklu Wiehed u Ghoxrin.

L-argument f’pajjizna bdejnieh. Bdejna nitkellmu fuq il-htiega ta’ aktar flessibilita. S’issa bhas-soltu, bdejna b’salt paroli. Xbajt u xbajt nattendi laqghat ta’ paroli biss u fatti xejn.

Qatt ma jtuna l-ewwel stampa statistika u bil-figuri mahduma sew ta’ fejn ninsabu llum u fejn irridu mmorru. Jien inbati ferm biex nifhem. Jien tini l-figuri halli nkun naf fejn jien. Tini t-targets ta’ fejn irrid nasal fuq perjodu ta’ zmien. U nahdem ma’ min trid biex infasslu l-policies u l-ghodod biex dak li niftehmu dwaru ta’ fejn irridu naslu nwettquh. Semplici Watson. Imma ghal Malta din difficli. Basta nparlaw. Issa naraw fuq din tar-riforma tal-ligijiet tax-xoghol fejn ha naslu. Il-bidu diga mnellah.

Il-Verita li Tweggha

Il-film li uriena Shawn Wallis il-gimgha l-ohra kien verament xokkanti. “Il-Verita li Tweggha” hi spjegazzjoni mill-aqwa ta’ kif id-dinja qed tghali. Fi kliem l-ex-vici President Amerikan Al Gore li pproduca dan id-dokumentarju, lkoll ser nghalu jekk inhallu d-dinja tibqa’ tishon b’effett tal-hsara li qed issir.

Hafna nies, anke f’Malta, ghadhom jew ma tawx kaz ta’ dan l-argument kbir dwar il-“Global Warming” jew inkella bhall hafna mwebbla mill-President Amerikan George W. Bush, hadu din it-twissija biz-zufjett.

Id-dinja kif nafu qiesa ballun. Qiesa ballun li madwaru ghandu skorca zebgha li mhiex iebsa bizzejjed u ghalhekk l-arja tghaddi miz-zebgha. Jigri izda li jekk l-ballun jtuh xi zewg passati zebgha zejda l-arja kollha tinqatgha l-barra u l-ballun jkollu mieghu skorca iebsa. L-istess paragun jghodd ghall-qafas tal-atmosfera li biha hi mdawwra d-dinja. Ghall-miljuni ta’ snin dan il-qafas ma kienx iebes tant li ma jhallix id-dhul tar-raggi tax-xemx l-aktar qawwija u penetranti milli jghaddu lejn id-dinja biex izzommu lid-dinja shuna u wara li jaghmlu l-effett taghhom jerghu johorgu l-barra mil-atmosfera, process ta’ dhul u hrug li ma jieqaf qatt u mkien. L-effett ta’ dan jkun li r-raggi jidhlu u jghatu lid-dinja s-shana li tenhtieg fid-dozi li jzommu l-ekwilibrju li jzomm ic-cirku tal-hajja u dak ambjentali kif ilna nafuh ghal eluf ta’ snin fl-istess waqt li raggi ohra jkunu bhal-qiesu ibbawnsjaw lura l-barra mill-atmosfera.

Dan il-process ta’ dhul u hrug tar-raggi li jsahhnu bis-sahha tal-qafas ta’ atmosfera li mhiex iebsa u hoxna jisgura li ir-raggi bsahhithom tax-xemx jsahhnu lid-dinja u ma jibqghux gewwa taht l-iskorca tal-atmosfera bir-rizultat li ir-raggi jidhlu il-gewwa biss u jibqu jsahhnu d-dinja bla serhan ghax jibqghu kollha taht l-iskorca tal-atmosfera. L-atmosfera hi dik li zomm lid-dinja b’temperaturi bejn jum u lejl u bejn xitwa u sajf fl-livelli li l-bniedem u l-hlejjaq l-ohra jzommna nghixu komdi f’din id-dinja. Bla atmosfera id-dinja jigrilha bhal qamar, ma tkunx abitabbli. Fuq il-qamar m’hemmx atmosfera u ghalhekk it-temperaturi fuq il-qamar ftit jinbidlu matul is sena u bi nhar tkun 107 centigradi u bil-lejl tiksah ghal 153 centigradi taht iz-zero. L-atmosfera kif dejjem il-bniedem sabha, hi l-fenomenu li lilna zommna nghixu fid-dinja b’mod relattivament pjacevoli. Meta ghalhekk it-traskuragni tal-bniedem taghmel hsara lil atmosfera li jigri hu li jkun ipperikolat l-mod li jghix l-bniedem kemm ilu fuq din d-dinja.

Li qed jigri issa, u b’mod rapidu li dejjem jaccellera, hu li d-dinja qed tipproduci l-gassijiet u dhahen b’volum kbir u fi kwantitajiet dejjem akbar hekk kif id-dinja tizviluppa aktar u n-nies dejjem iridu kumditajiet ohra u b’mod esagerat. Dawn il-gassijiet johorgu minn power stations, fabbriki, impjanti ta’ kull tip u hruq ta’ zjut bla waqfin f’tant u tant attivita industrijali mad-dinja kollha inkluzi maghhom wkoll id-dhahen u gassijiet kollha li johorgu mill-karozzi taghna u l-apparat kollu li nhaddmu fid-djar u l-postijiet ta’ abitazzjoni u divertiment ghall-kumdita taghna. Dan il-volum ta’ gassijiet tant qed jikber sena wara sena fil-kwantita’ u fil-hsara tieghu li l-atmosfera li ticcirkola d-dinja mhux jirnexxiela issaffiha kollha l-barra biex b’hekk volum dejjem akbar ta’ gassijiet milli d-dinja tenhtieg qed jinqabad kollu taht din l-iskorca ta’ atmosfera bla ma johrog l-barra. Ir-rizultat ta’ dan l-izvilupp hu li din l-ispeci ta’ skorca madwar d-dinja tant hxienet u bbieset li qabdet lid-dinja bhal qiesu f’morsa. Issa r-raggi b’sahhithom tax-xemx jidhlu u ftit li xejn jirnexxielhom johorgu u qed jibqghu maqbuda taht l-atmosfera. Ir-rizultat hu li dawn ir-raggi issa qed jibqghu b’sahhithom taht l-atmosfera bla ma jerhu bir-rizultat li d-dinja qed tishon dejjem aktar (ghall-spjega aktar teknika ara http://www.junkscience.com/greenhouse)

U iva hafna, jghidu. Mhux hekk dejjem kienet id-dinja. Ikun hemm perjodi ta’ kesha kbira li gieli fl-istorja tad-dinja damu s-sekli u jkun hemm perjodi ohrajn ta’ shana kbira. Dawk li jahsbu li dan l-argument kollu dwar il-“Global Warming” hu xi fettuqa tal-Amerikani u tal-pajjizi avvanzati li wara li hamgu d-dinja bl-industrijalizazzjoni taghhom issa qed itihom paniku meta jaraw l-impatt tal-hsara li ghamlu waqt li kienu qed jistghanew huma u issa jridu jzommu lil pajjizi foqra milli jizviluppaw u jhammgu d-dinja huma wkoll, ghandhom argument mhux le. Ghax il-pajjizi sinjuri, aktar milli l-foqra, jahtu ghal din il-hsara kollha. Imma issa la l-hsara saret jekk ma titrangax mhux il-hati biss iwegga’,anzi dawk probabbli jkollhom il-mezzi biex idabbru rashom imma l-vittmi ser jergghu jkunu l-vittmi tal-bierah. Ahna l-Maltin hammigna bhal ma hammeg u ghadu jhammeg haddiehor ghalkemm il-volum taghna hu zghir hdejn ta’ haddiehor,imma l-piena tal-hsara li qed issir lid-dinja mhux ser tkun icken minn ta’ haddiehor.

Fortunatament id-dinja kollha qed tistenbah ghal din il-biza’ kbira. U din biza’ rejali mhux bhal tal-millenjum bug li gennewna biha tmin snin ilu. Il-fatti li jipprezenta Al Gore f’dan il-film lecture (An Inconvenient Truth – Paramount Classics and Participant Productions) huma impressjonanti u ftit li xejn tista’ targumenta kontrihom. Il-film juri kif f’6500 sena qatt ma gara dak li qed jigri b’mod rapidu f’dawn l-ahhar ftit snin. Jigifieri matul l-istorja ta’ dawn l-ahhar 6500 sena kien hemm perjodi keshin u perjodi ta’ shana kbira u perjodi ta’ tibdiliet fil-klima lill’hinn min-normal,imma qatt qabel ma kien hemm tibdiliet ta’ proporzjon hekk kbir u hekk persistenti bhal ma qed jigri fid-dinja issa. U din mhux kwistjoni ta’ din is-sena ta’ klima stramba u mhux kwistjoni biss ta’ temperaturi aktar gholjin tant li qed idewweb is-silg tal-antartiku li suppost ma kellu jdub qatt u li qed idewweb is-silg tal-muntanji mad-dinja kollha u jnixxef il-widien u x-xmajjar, izda kwistjoni hafna u hafna serja aktar minn hekk. Dan ghaliex li qed isir hu fuq ritmu dejjem akbar u li dejjem jaccellera sena wara sena bir-rizultat li hekk kif id-dinja dejjem tishon aktar qed tizdied l-evaporazzjoni u ghalhekk jinholqu tempesti urugani u tinbidel l-formazzjoni tal-irjieh u t-temp in generali bir-rizultat li partijiet kbar tad-dinja diga bdew u ser ikomplu b’mod aktar mghaggel ibatu minn tempesti li qatt qabel ma raw bhalhom. Ir-rizultat ser ikun li l-livell tal-bahar f’hafna partijiet tad-dinja jghola fuq medda ta’ mhux aktar minn hamsin sena u dan l-impatt diga beda jigri, tant li partijiet kbar tad-dinja jgherqu u jsiru bahar. Mijiet ta’ miljuni ta’ nies jkollhom ghalhekk ihallu pajjizhom. Anke l-ghexiren ta’ eluf li rajna jkunu zgumbrati waqt tragedja ta’ urugani u tsunami li rajna f’dawn l-ahhar holqu katastrofi enormi ahseb u ara mewga ta’ mijiet ta’ miljuni ta’ nies imbuttat il-barra minn djarhom u pajjizhom minhabba tragedji ikkawzati mil-ghibien taht il-bahar ta’ zoni shah madwar id-dinja kollha x’terrur bla qies johloq.

L-effett fuq in-natura diga beda jinhass gmielu hekk kif l-pjanti, sigar u insetti u hafna hlejjaq ohra qed jithawdu bit-tibdiliet li diga qed jinhassu u hekk kif ir-Rebbiegha qed tasal kmieni f’hafna partijiet tad-dinja. Effetti ohra huma z-zieda u l-firxa akbar ta’ mard ikkawzat mis-shana, ic-caqlieq u l-emigrazzjoni ta’ hlejjaq lill’hinn mill-pajjizi li jsiru aktar shan lejn ohrajn aktar friski u l-impatt fuq in natura ta’ taht il-bahar hekk kif it-temperatura tal-ilma tal-bahar tkompli tinbidel u dan bl-impatt enormi fuq l-industrija tas-sajd u fuq l-ambjent marittimu. Ma dawn jizdiedu il-maltempati u xita ta’ qies li ma rajniex bhalhom u tempesti tas-silg akbar minn dak registrat u gharghar ta’ qisien gganteski. Mill-banda l-ohra bnadi ohra tad-dinja jsofru minn nixfiet ta’ tul dejjem akbar u hsarat minn nirien fuq skali akbar minn qatt qabel.

Vera tal-biza u xieraq li lkoll nistembhu ghal din ir-realta. It-tajjeb hu li hafna mill-hsara li saret u li qed tibqa issir hi riversibbli u l-process ta’ hsara jista’ jew jitwaqqa jew jitnaqqas. Ahna lkoll nistghu naghmlu xi haga. Il-Gvernijiet tal-pajjizi l-kbar jistghu jaghmlu hafna. Hu ghajb kbir izda li zewg pajjizi kbar u avvanzati u sinjuri bhal l-Amerika ta’ Bush u l-Awstralja ghadhom jahsbuha jekk jinghaqdux mal-kumplament tad-dinja u jiehdu din il-kwistjoni bis-serjeta. Ghidt l-Amerika ta’ Bush ghax l-Gvern Amerikan ghadu jwebbes rasu, imma l-poplu Amerikan u hafna Stati Amerikani mhux talli stembhu izda huma minn ta’ quddiem ghall-mizuri li qed jiehdu biex itaffu l-impatt tas-shana globali ikkawzata mid-dannu li l-bniedem qed jikkawza lil ambjent.

Il-mizuri li pajjizi serji inkluzi ahna l-imsiehba tal-Unjoni Ewropeja qed jiehdu huma hafna. Min irid ikun jaf aktar isib hafna materjal fuq l-internet u jara kif l-Unjoni Ewropeja qed tipprova tiffaccja din l-isfidam tal-Global Warming. Mhux qed isir bizzjjed ha nkun car. Talanqas l-esperti serji hekk qed jghidu u hekk qed jghid Al Gore fil-kampanja mondjali sfrenata li qed jaghmel biex jikkonvinci aktar politici, industrijalisti u nies li jikkmandaw u l-popli li jridu jimbuttaw lil min imexxihom. L-iskejjel fil-pajjizi avvanzati inkluzi wkoll taghna qed jaghlmu lit-tfal taghna hafna dwar dan. Imma id-dinja in generali ghadha ma stembhitx ghal din it-theddida hekk serja u hekk vicina. Jekk irridu li Malta tkun ezempju ta’ x’jista’ jsir irridu nistenbhu ahna lkoll. L-ewwel pass hu li ninfurmaw ruhna. It-tieni li niddeciedu ahna bhala individwi u bhala familja x’ghandna naghmlu. Ghax din mhux kwistjoni biss ta’ gvernijiet. Il-kbar jistghu jaghmlu hafna izda l-individwi u l-familji flimkien jistghu jaghmlu bizzejjed biex jaghmlu d-differenza. Ghax ahna mhux nibdlu d-dinja irridu imma rridu naghmlu bidliet marginali li kollha f’daqqa jkollhom impatt bizzejjed biex irazzan il-hsara u jibda’ jirriversja l-hsara li saret qabel. Lkoll ghalhekk irridu naghmlu s-sehem taghna. Tajjeb ghalhekk li nizguraw li nkunu infurmati u llestu biex nwettqu taghna.

Allavolja poplu zghir, l-effett taghna jghodd wkoll. B’rieda minn miljun ta’ nies mad-dinja kollha l-hsara tista’ titwaqqaf u tista’ tibda titreggha lura. Jekk le taghli d-dinja u naghlu ahna.

Ftit fatti:

• In-numru ta’ urugani tal-kategorija 4 u 5 irduppjaw matul l-ahhar 30 sena
• Il-malarja li qabel kienet tolqot biss lill-pajjizi baxxi ghax in-nemusa ma tghix fl-gholi fejn it-temperaturi huma baxxi, issa qed tolqot bliet kbar fejn l-klima sahnet u l-mikrobu issa jghix u jinfirex. L-istess qed jigri ghall-mard infettiv iehor.
• L-ilma li johrog meta l-blokki tas-silg ta’ Greenland idubu rdoppja f’dawn l-ahhar 10 snin
• Mill-anqas 279 tipi ta’ pjanti u annimali sparixxew miz-zoni fejn kienu minn dejjem u emigraw f’zoni eqreb fin-north u s-south pole
• L-imwiet mill-“Global Warming” jirduppjaw fuq mhedda ta’ 25 sena, jigifieri aktar minn 300,000 fis-sena
• Il-livell tal-bahar fid-dinja jghola b’20 pied hekk kif aktar silg ta’ Greenland u tal-Antartika jdub u hafna postijiet fuq il-kosta mad-dinja kollha jispiccaw taht il-bahar
• L-irjiehat shan u qawwija jkunu aktar frekwenti u aktar b’sahhithom
• In-nixfa li tolqot zoni kbar fid-dinja u l-hrug u nirien li jirrizultaw jizdiedu bil-kbir u jkunu aktar frekwenti
• Sas-sena 2050 miljun ta’ holqien mad-dinja kollha jintemmu ghal kollox

Nistghu ma naghtux kaz.

It-tort ta’ l-Inkompetenza

Min segwa dak li kien qed jigri fl-Ingilterra u fl-Italja f’dawn l-ahhar granet innota kif ir-Regolaturi Pubblici li jindukraw il-kompetizzjoni u l-istituzzjonijiet finanzjarji, hargu bil-kbir kontra l-banek kummercjali ghall-mod sfaccatament abbuziv li bih kienu qed jitrattaw lill- konsumaturi. Din hi kwistjoni li jien ili nikteb u nitkellem dwarha s-snin. Ghax m’hemm l-ebda dubju li jekk fl-Ingilterra u fl-Italja, fejn l-ghassiesa ta’ l-interess Pubbliku huma mqajmin u xorta wahda l-konsumatur, l-aktar il-konsumatur mill-qasam ta’ l-intrapriza, qed ikun misluh, ahseb u ara x’inhu jsir Malta, fejn ir-regolaturi reqdin raqda nobis

Min segwa dak li kien qed jigri fl-Ingilterra u fl-Italja f’dawn l-ahhar granet innota kif ir-Regolaturi Pubblici li jindukraw il-kompetizzjoni u l-istituzzjonijiet finanzjarji, hargu bil-kbir kontra l-banek kummercjali ghall-mod sfaccatament abbuziv li bih kienu qed jitrattaw lill- konsumaturi. Din hi kwistjoni li jien ili nikteb u nitkellem dwarha s-snin. Ghax m’hemm l-ebda dubju li jekk fl-Ingilterra u fl-Italja, fejn l-ghassiesa ta’ l-interess Pubbliku huma mqajmin u xorta wahda l-konsumatur, l-aktar il-konsumatur mill-qasam ta’ l-intrapriza, qed ikun misluh, ahseb u ara x’inhu jsir Malta, fejn ir-regolaturi reqdin raqda nobis.

Il-gimgha l-ohra ergajt qajjimt dan is-suggett fil-Konferenza li saret dwar il-Customer Service. Din kienet konferenza li fiha suppost li kellu jkun accentwat dak li qed isir, jew mhux qed isir, biex il-konsumatur Malti kemm dak individwali u households, kif ukoll dak kummercjali u imprenditorjali jkun tassew moghti dak is-servizz li jixraqlu f’socjeta bbazata fuq il-kuncett tal-kompetizzjoni gusta. Tkellmu f’din l-konferenza il-Ministru tal-Kompetizzjoni Censu Galea u l-Junior Minister fl-istess Ministeru Edwin Vassallo kif ukoll ir-rapprezentanti tad-Dipartiment tal-Protezzjoni tal-Konsumatur u l-President tal-Institute tal-Intermedjarji Finanzjarji u wkoll esperti fil-qasam tal-Customer Care. Jien tkellimt f’isem is-sidien tan-negozji Maltin u bhala tekniku f’dan il-qasam.

Ipprezentajt diversi punti biex nuri illi wahda mir-ragunijiet ewlenin li certi negozji illum mhux sejrin tajjeb bizzejjed, allavolja f’pajjizna jintefqu Lm1.3 biljuni bhala konsum globali privat hi, li hafna negozji, kbar u zghar, u minn kull qasam mhux qed jaghmlu bizzejjed biex jifhmu li l-konsumatur illum barra minn prezz gust, irid ukoll servizz tajjeb.

Kull household bhala medja tonfoq aktar minn Lm6,500 fis-sena. Min jonfoq hafna aktar, min jonfoq anqas. U ma dan m’inhiex inzid l-Lm426 miljun li jonfoq il-Gvern. Infieq bizzejjed jigifieri hawn. Xi whud qed jaqilghu hafna u ohrajn mhu qed jaqilghu xejn. Ghalhekk nghid dwar ir-retailing u l-bejgh ingenerali irid isir studju sew. Tajt diversi spjegazzjonijiet ta’ fejn nahseb, mill-esperjenza tieghi, li mhux qed tinghata l-attenzjoni li jixraq lil customer service. Dan meta llum bit-teleshopping, bl-internet, u b’sistemi ohra ta’ direct shopping il-konsumatur jista’ jaqbez ghal kollox lil min ma jghaqdiehx. Is-servizz illum hu xi haga li jippretendih bid-dritt l-konsumatur f’ekonomija kompetittiva.

Jigifieri qabel ma ppuntajt subghajja lejn ir-regulaturi u lejn l-awtoritajiet, ippuntajt subghajja dritt lejn il-hafna u hafna sidien ta’ negozji li saru esperti fit-tgergir u fil-qrid, imma ftit li xejn f’dak li verament jistghu jaghmlu huma biex jigbdu aktar bejgh lejhom. Ghax x’imkien dawn il-miljuni kollha qed imorru. Xi hadd qed jiehu gidma ikbar minn ta’ haddiehor. Min mhux qed jaqla’ ftit jew mhux qed jaqla’ xejn, jista’ jwahhal f’mitt haga, u probabbli li r-ragunijiet li jsemmi huma validi, imma f’suq kompetittiv, trid l-ewwel u qabel kollox thares lejn in-negozju tieghek, tara li dak li qed taghmel hi attivita’ li trendi indipendentament mill-barka ta’ xi Ministru, Sindku jew xi ras kbira ohra. L-intrapriza trid tfendi f’suq kompettitiv u s-servizz lil konsumatur illum hu essenzjali. Ghalhekk isir hafna window shopping. Ghalhekk imorru l-fieri u ma jixtrux. Ghax jafu jaghzlu u jixtru minn fejn u kif jaqblilhom u fejn jinqdew l-ahjar.

Ammenoke minthix f’monopolju jew minthix xi bank kummercjali li ma jista’ ghalik hadd jew mintix xi Freeport, Maltacom, Enemalta, jew xi korporazzjoni ohra li tahseb li fil-pajjiz ma jista’ ghalik hadd ghax bla servizz tieghek ma nghaddux. Mur ghaddi minghajr il-banek anke jekk ilhom jisolhuna ghomor shih. Tiddandan ukoll jekk inti xi dipartiment tal-Gvern jew xi awtorita’ statali li tahseb li Customer Care iffisser biss li tapponta persuna u ttiha t-tiltlu ta’ Customer Care Officer, u letteralment tqabbadha titmellah bin-nies.

Dawn it-tip ta’ istuzzjonijiet u maghhom ukoll inzid lill- ta’ l-insurance, ta’ l-isptarijiet, servizzi professjonali, il-qorti, il-Clinics u lill-hafna ohra li joffru servizzi finanzjarji lill- konsumatur, lanqas biss jghidulu konsumatur li ma jmurx dak li jkun jitwebbel li ghandu d-dritt ta xi Customer Care specjali. Dawn isejhulu, Investor Policy Holder, pazjent, householder, jew xi titlu illi qisu bhall li kieku poggewk go gagga specjali. Is-sabiha hi, imma, li meta jitkellmu tad-Dipartiment tal-Protezzjoni tal-Konsumatur jew dawk li jiktbu fil-gazzetti u jitkellmu fuq ir-radju bhala ghassiesa tal– konsumaturi, dawn ukoll jaqghu ghall din in-nasba. Ghalihom il-konsumatur hu dak li jixtri xi fridge jew xi toaster jew kilo patata jew bott tonn taz-zejt. Ahna lkoll li rridu minn dawn l-istuzzjonijiet l-kbar, banek, dipartimenti tal-Gvern, sptarijiet, ditti ta’ l-assigurazzjonijiet, brokers finanzjarji, Enemalta u ditti tat-telephones u internet, ahna qisna mhux konsumaturi. Ghalina qisu ma hemmx protezzjoni. Meta l-ahhar li smajna li d-Dipartiment tal-Kompetizzjoni jew li l-MFSA, ir-regulatur tas-sistema finanzjarja, hadu xi decizjoni li tipprotegina? L-Inglizi, it-Taljani, l-Amerikani lil banek investigawhom u qalulhom li d-differenza bejn ir-rata ta’ imghax li jaghtu lid-depositaturi u dik li jfajjru fuq min jissellef hi skandaluza.

Imma f’Malta fejn qatt smajna li r-regolatur li jghasses lill-banek jghidilna bhall ma qal ir-regolatur Ingliz u r-regolatur Taljan li l-banek qed jisolhuna meta fuq id-depositi taghna jtuna rata redikolament baxxa u mbghad bla misthija ta’ xejn jiccargjaw kwazi d-doppju lil min jissellef l-istess flus mil-istess banek? Fejn qatt id-dipartiment tal-kompetizzjoni fela bir-raqqa ic-charges kollha u l-commissions kollha li jaghmlu minn fuq darna il-banek, id-ditti ta’ l-assigurazzjoni, il-brokers u s-servizzi tal-profesjonisti. U xi hadd ilumni meta nghid li dawn ir-regolaturi pubblici reqdin raqda nobis?

Dan hu qasam li jien insegwih sewwa. Naqra rapporti fuq rapporti, mill-Amerika, mill-Canada, mill-Iskandinavja, mill-Germanja, l-Italja, Franza, l-Ingilterra, u nghid kuljum, imma fl-Ewropa ahna biss l-izvinturati? Ahna biss l-imsejknin li ghandna Gvern u Parlament mohhom fl-intietef u fit-tnassis ta’ naha kontra l-ohra, u x’hin nigu ghas si u no, l-interess tac-cittadin quddiem l-istituzzjonijiet li minnhom irrid kuljum, qishom ma jezistux. Darba kellna Ombudsman. Issa donnu anke dan raqad. Tiktiblu. Jiktiblek lura tlett xhur wara biex jghidlek li kitbulu u jekk tridx terga’ tiktiblu. Investigazzjoni xejn. Ir-Regulaturi trid tank tal-gwerra biex tinbutthom.

Ghax basta dhalna fl-Ewropa. Basta dhalna f’sistema fejn ir-regolatur pubbliku hu ferm importanti u li mieghu iddur is-sistema demokratika u kompetittiva. Ghax il-Ministri taghna iridu in-nies wara biebhom. Iridu jidhru huma. Iridu jbellawilna li minghajrhom hajjitna ma hi xejn. Mela ma jappuntawx regulaturi li kapaci jiddominaw, jinvestigaw fuq inizjattiva taghhom stess u bla tlaqliq jiddettaw lil min jikkmanda, jew jahseb li jikkmanda ghax ghandu s-sahha, x’inhu sewwa li jaghmel f’isem il-komunita?

Ir-regolaturi li ghandna huma kollha dawk li jaghzlulna l-Ministri. Hadd minna ma kellu say fl-ghazla. Jigifieri r-responsabbilita ta’ l-istat li qeghdin fih, fejn min hu b’sahhtu jhawwel u min jista jisloh, jisloh, hi htija, kollha kemm hi, ta’ min jaghzel nies fjakki u jittollera l-inkompetenza.

Iva tort tal-inkompetenza.

Tgergir kbir fost l-operaturi fiz-Zoni Turistici

Il-GRTU qed tlaqqa l-Operaturi fiz-zoni turistici biex tfassal pjan ta’ azzjoni li jrid iwassal biex l-awtoritajiet jifhmu l-htigijiet vera tal-intraprizi f’dawn l-inhawi u jiehdu l-passi mehtiega.

Il-GRTU qed tlaqqa l-Operaturi fiz-zoni turistici biex tfassal pjan ta’ azzjoni li jrid iwassal biex l-awtoritajiet jifhmu l-htigijiet vera tal-intraprizi f’dawn l-inhawi u jiehdu l-passi mehtiega.

L-operaturi ta’ Bugibba, il-Qawra u San Pawl il-Bahar – hwienet, bars, restaurants, u postijiet ohra tan-negozju, tad-divertiment u tas-servizzi li tlaqqghu mill-GRTU ghall-akbar laqgha tal-operaturi ta’ din iz-zona f’dawn l-ahhar snin qablu:

· Li jkunu lesti ghal kull direttiva li taghti l-GRTU inkluz dik ta’ protesti pubblici u wkoll ta’ waqfien bi protesta ta’ hlas ta’ kontribuzzjoni lil Malta Tourism Authority
· Li jelenkaw il-problemi taz-zona u jwaqqfu kumitat ta’ azzjoni flimkien mal-MTA u l-Kunsill Lokali biex il-htigijiet jigu rrangati
· Li jghafsu b’kull mezz possibbli biex ikun assigurat li l-Gvern, Ministeru tat-Turizmu u MTA jifhmu li n-numru ta’ turisti li qed jigu Malta hu ftit wisq u li l-Gvern mhux qed jaghmel bizzejjed biex il-problema ta’ nuqqas ta’ turisti titfejjaq. L-operaturi ta’ Bugibba, il-Qawra u San Pawl il-Bahar isostnu li huma qed isoffru waqgha fin-numru ta’ turisti aktar minn zoni ohra ghaliex il-waqgha l-kbira fin-numru ta’ turisti li jigu Malta hi l-akbar fost dawk it-turisti li tradizzjonalment jiffrekwentaw iz-zona ta’ Bugibba/Qawra/San Pawl il-Bahar.
· L-operaturi qablu wkoll li jibdew jahdmu fuq inizjattivi li jghinu biex aktar Maltin u turisti jiffrekwentaw din iz-zona. Bhala bidu ghal dawn l-inizjattivi fis-16 ta’ Frar ser isir Karnival Specjali f’Bugibba u Qawra bi programm imzewwaq u attrajenti u li ghalih ser jikkontribwixxu s-sidien tal-istabilimenti taz-zona bl-inizjattiva tal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Bahar u l-MTA. L-istabilimenti qed jistennew s-sapport shih tal-awtoritajiet kollha biex din l-attivita tkun success.

Il-GRTU ser tiltaqa’ mal-Ministru tat-Turizmu fil-granet li gejjin biex tipprezentalu l-proposti tal-operaturi f’din iz-zona ghal titjieb li hu importanti li jsir fl-iqsar zmien possibbli.

Il-laqgha kienet indirizzata minn Vincent Farrugia, Direttur Generali tal-GRTU u Philip Fenech, President tat-Turizmu u Postijiet tad-Divertiment tal-istess Union, u minn Claude Galea f’isem il-Product Devlopment Unit tal-Malta Tourism Authority li qed taghti s-sapport kollu ghal dawn il-laqghat.