|
Il-verita’ hi li l-problemi ta’
l-ekonomija Maltija ghadhom hemm u l-ahhar rapport tal-GDP huwa nkwetanti hafna
ghaliex ikompli jaccenna dawn il-problemi. Dawn il-problemi mall-ewwel jidhru
hekk kif issir analizi bir-reqqa ta’ dak li gara fis-setturi ta’ l-ekonomija
Maltija wiehed wiehed.
-Produzzjoni
Is-setturi li minnhom l-aktar li
tiddependi l-Produzzjoni Nazzjonali huma dawk fejn jinholoq prodott u dan
il-prodott jinbiegh fi swieq barranin, jew li jgib f’Malta qliegh ta’ flus
barranin. L-aktar importanti f’dawn l-oqsma huma s-settur tal-manifattura,
is-settur tal-lukandi u servizzi ohra li naghtu lill-barranin bhal m’huma
t-tiswija tal-vapuri u l-Freeport. Analizi bir-reqqa ta’ l-ahhar rapport tal-GDP
juri li f’dawn is-setturi kompliet it-tendenza li dehret fl-ahhar sentejn.
It-tendenza hi li jonqos il-bejgh, jonqsu l-profitti u jizdiedu l-ispejjez.
Jigifieri, is-setturi li minnhom irridu naqilghu bizzejjed biex inhallsu ghal
dak kollu li nixtru minn barra, mhux talli mhux qed iqallghuna aktar, izda qed
iqallghuna inqas. Aghar minn hekk, m’ahniex nirristrutturaw bil-ghaqal biex
insiru kompetittivi u nfejqu l-pjaga.
Fis-settur tal-manifattura x’hin
tnehhi l-ST Microelectronics, il-kumplament tal-manifattura waqa bi 2%. Izda
aghar minn hekk waqa l-profitt tas-settur u l-profitti waqghu b’rata hafna iktar
qawwija milli waqghu l-ispejjez. Dan juri li s-settur tal-manifattura mhux qed
jirristruttura bizzejjed u mhux dehlin fih l-investimenti godda mehtiega biex
titkattar l-efficjenza u l-produttivita’ li jwaqqghu n-nefqa u jkattru
l-kompettittivita’. Ma dorniex il-kantuniera, u fil-manifattura ghadna fl-istess
triq hazina li qbadna, fejn l-infieq fuq pagi u salarji dejjem tiela, tiela
wkoll l-infieq l-iehor b’rizultat li qed jitnaqqru l-profitti li huma tant
mehtiega biex isir l-investiment mehtieg. Is-settur tal-manifattura qieghed go
gagga u wahdu mhux ser johrog minnha jekk ma jkunx hemm intervent b’sahhtu
min-naha tal-Gvern jew b’xi mod jingiebu fondi minn barra ghal dan is-settur.
Dan hu l-argument kbir li haqqhom qed jitkellmu dwaru l-industrijalisti. Ma
jiswa xejn li Malta tidhol fis-suq Komuni Ewropew li wara t-tkabbir ser ikun suq
ta’ 400 miljun ruh, jekk Malta ma jkollhiex settur tal-manifattura b’sahhtu u
kompetittiv bizzejjed biex jidhol bil-kbir f’dan is-suq hekk qawwi. Ghadna naraw
f’pajjizna, investituri johorgu somom kbar biex jinvestu f’oqsma li llum qed
irendu ftit, u li kollha jiddependu jew mis-suq ckejken ta’ Malta stess, jew
mit-turisti li jigu jzuruna. Il-Maltin mhumiex jinvestu fil-manifattura, u
l-propaganda kollha tal-Gvern dwar l-Unjoni Ewropea mhix tenfasizza li s-sabih
tas-shubija huwa precizament li l-investitur Malti f’dan is-settur ser ikollu
quddiemu suq enormi jekk huwa kapaci jipproduci kompetittivament ghal dan
is-suq. L-MDC, l-IPSE u l-METCO mhux qed jirnexxielhom ihajjru lil Maltin li
ghandhom il-kapital jew li kapaci jmorru fuq l-istock exchange u jigbdu lejhom
il-kapital tal-Maltin biex jinvestu fil-manifattura. Dan jew ghax l-incentivi li
qed ifasslu mhumiex adekwati, jew ghax mohhom aktar biex iduru d-dinja jhajjru
l-barranin jigu Malta meta dawn mhux interessati, jew ghax sempliciment mhux qed
jifhmu x’inhu jigri. Bqajna, ghalhekk, bil-kantaliena ta’ investimenti ta’
l-iljuni f’bini ta’ appartamenti, bini ta’ showrooms, bini ta’ blokki
ghall-ufficini, bini ta’ garaxxijiet, bini ta’ ristoranti, kafeterji u hwienet,
u bini ta’ lukandi ta’ kwalita’ inferjuri, meta dawn mhumiex l-investimenti li
ser isahhu l-qliegh ta’ l-ekonomija Maltija jekk fil-futur qarib Malta ssir
parti minn dan is-suq Ewropew enormi.
Il-problema
Is-setturi li
fit-tieni kwart tas-sena marru tajjeb huma dawk li l-anqas li huma marbuta ma’
valur mizjud gej minn produzzjoni diretta bhalma huma l-banek, il-bejgh ta’
proprjeta’ u s-servizzi fejn fihom hemm l-inqas proporzjon ta’ hlas ta’ pagi.
Is-setturi, bhalma huma dawk ta’ l-assikurazzjoni u setturi ohra ta’ servizzi,
tat-trasport, tal-kommunikazzjoni u tal-lukandi, fejn hemm element qawwi ta’
hlas ta’ pagi u salarji, kollha ma marrux tajjeb. Jigifieri, jidher car li
s-setturi li kapaci jfendu billi jhaddmu lanqas nies u jaghmlu turnover qawwi
bl-inqas spejjez, imorru tajjeb. Is-setturi kollha li jhaddmu hafna nies u li
ghalhekk il-profitt jiddependi mill-produttivita’ tan-nies u min-nefqa tal-pagi
u salarji bhala proporzjon totali tan-nefqa, jmorru hazin. Dawk li fl-oqsma ta’
l-intrapriza jmorru tajjeb minkejja li ghandhom proporzjon gholi ta’ nfieq fuq
pagi u salarji, huma dawk li jaqghu fis-settur pubbliku u li b’xi mod jew iehor
jircievu s-sussidji.
Min jara u jifhem dan kollu, jifhem il-problema
enormi li ghandha l-ekonomija Maltija. Jien nappella lit-trejd unions li din
il-haga jarawha sewwa, ghax jien zgur li jekk mhux se nsibu soluzzjoni ghal din
il-problema, mhux biss ser inkomplu nisplodu d-dejn nazzjonali, izda wkoll ser
inwasslu l-ekonomija biex filwaqt li tkun tghabbiet b’pizijiet zejda u ghaddiet
ukoll minn bidla radikali biex tintrabat mas-suq Komuni Ewropew, ser naslu
mbaghad biex ma jkollniex il-hila ngawdu mill-potenzjal ta’ dan is-suq. Ma jiswa
xejn li nittwebblu li ghandna opportunitajiet kbar meta mbaghad mhux se nkunu
kompetittivi biex dawn l-opportunitajiet naqbduhom. Il-marda hi li kulhadd ghadu
jrid ihares lejn dan l-imbierek suq ckejken ta’ Malta u qisna m’ahniex
nirrealizzaw li d-domanda f’Malta hi dik li l-ekonoomisti jsejjhulha derived
demand. Jigifieri, domanda li tezisti ghaliex in-nies ikollhom il-flus fil-but
li qalghuhom bis-sahha ta’ attivita’ ekonomika ohra, li fil-kaz taghna hi dik
ta’ l-esportazzjoni u tat-turizmu.
Fejn sejrin
Meta wiehed janalizza
l-politika ekonomika li qed inhaddmu b’mod partikolari l-politika industrijali u
dik tat-turizmu, bil-fors li min hu serju jinnervja. Ghaliex kif jista jkun li
l-istatistika turi, per ezempju, li l-lukandi qed inaqqru l-profitti taghhom u
li l-infieq taghhom dejjem tiela, imbaghad ikunu qed izommu l-pozizzjoni taghhom
fis-suq tat-turizmu bi skema bhalma kienet it-TOSS, imbaghad tara lill-Gvern
inehhiha? U dan fi zmien meta s-settur tal-manifattura mhux sejjer tajjeb u
bil-fors il-pajjiz ghandu bzonn li jkattar il-qliegh tieghu mit-turizmu
ghat-telf fil-manifattura waqt li dan is-settur qed jirristruttura. Mhux
titnehha minn fuq is-suq Ingliz kellha t-TOSS, izda tidhol ukoll ghas-suq
Germaniz! Kif tista ma tinnervjax meta tara l-figuri tal-manifattura u tara li
l-policies tar-ristrutturar qed jahdmu biss fejn hemm investituri privati li
akkost ta’ kollox qed jinvestu bil-kbir bhalma qed jigri fis-settur
tal-produzzjon tad-denim u li f’setturi ohra, x’hin taqta l-paroli, ftit li xejn
qed sir biex verament l-investitur Malti jidhol bil-kbir biex jinvesti f’oqsma
godda ta’ manifattura li huma rikjesti mis-suq kbir Ewropew?
Jekk
ir-relazzjoni ta’ Malta ma’ l-Unjoni Ewropea trid tahdem, din trid tkun imsejjsa
fuq pendament sod ta’ gwadann ekonomiku mill-potenzjal enormi tas-suq kbir
Ewropew. Dan ifisser politika agressiva u pozittiva lejn il-manifattura permezz
ta’ ghajnuna diretta, bini ta’ iktar fabbriki u assistenzi fiskali, u ta’
tahrig, u ta’ kull xorta ohra, li jizguraw li l-Malti ma jibqax iktar jinvesti
fejn ma jrendix u fejn ma jaghtina l-ebda ritorn mill-ftuh li ser ikollna
ghas-suq kbir Ewropew, izda li jitfa flusu bil-kbir fejn hu ta’ l-aktar gwadann
ghall-ekonomija Maltija.
Il-politika ekonomika tal-lum mhix indirizzata
b’mod qawwi lejn din id-direzzjoni. Id-direzzjoni vera hi Ewropa, izda mhux
l-Ewropa li hi ta’ l-aktar gwadann ghalina!
|
